Luisteren zonder oordeel

Een belangrijke sleutel als je weg wilt blijven van adviseren, invullen en projecteren. Luisteren zonder te oordelen is een essentiële eigenschap voor een coach. Maar dit is tegelijk misschien wel de meest lastige eigenschap om meester van te worden. Ons voortbestaan is namelijk afhankelijk van ons vermogen te oordelen en onze geest staat daarom standaard in de 'oordeel stand'. Om een goede coach te zijn moet je deze knop om kunnen zetten en in een oordeelloos luisteren komen. Wel of niet oordelen hangt af van je rol

Coachen gaat over het ontketenen van de eigen wijsheid van je cliënt. Oordelen (in deze context bedoel ik met dit woord het geestelijke mechanisme om te categoriseren en interpreteren) gaan over jouw eigen kaders en zijn gebaseerd op jouw eigen wereldmodel, met je eigen waarden, overtuigingen, intenties, evaluaties, betekenissen etc. In de rol van coach wil je je eigen oordeel buiten beschouwing laten zodat bewustzijn, eigenaarschap en persoonlijk leiderschap bij je cliënt van binnenuit ontstaan. Je maakt als coach echter regelmatig uitstapjes naar andere rollen: die van therapeut, adviseur, trainer of counselor (zie plaatje). Dit zijn rollen waar jouw oordeel juist wel gewenst is. Als je dit weet kan je bewust van rol wisselen maar dan moet je de 'oordeelknop' wel kunnen omzetten. Oordeelloos luisteren is een staat Hoe doe je dat dan, die knop om zetten? Om dit te kunnen is het behulpzaam om oordeelloos luisteren te zien als een staat, een gemoedstoestand. Een gemoedstoestand heeft een achterliggende structuur: ze bestaat uit onze mindset, ons lichamelijk gevoel en onze emoties. Mijn vriendin en collega Femke Stuut van Subscribe to Change heeft een webinar gewijd aan deze staat (kijk hier om deze te beluisteren:http://subscribetochange.com/free-training-call/the-know-nothing-state/) en daarin vertelt ze 5 ingrediënten die volgens haar belangrijk zijn: 1. Een perifere visie waarin je focust op alles, niet details. Dit betekent dat je je richt op het gehele beeld van je cliënt (ook de omgeving), je richt je niet alleen op het gezicht 2. In derde persoon zijn: je neemt waar vanuit de meta positie, bent objectief (eerste persoon is vanuit je eigen wereldbeeld, tweede persoon vanuit de schoenen van de ander, derde meta) 3. Focus op structuur: een structuur als de assen van verandering heb je visueel op de achtergrond. 4. Duidelijke afbakening van 'van mij' en 'niet van mij' 5. Meta-programma mismatching. Dat wil zeggen je hebt een bril op die speurt naar verschillen in de vorm van bijvoorbeeld incongruentie in wat iemand zegt en doet, huidige staat en doel. 6. Af en toe in tweede persoon gaan. Dat wil zeggen het wereldmodel van de ander als het ware aantrekken. Als aanvulling zou ik willen zeggen dat het belangrijk is om met je aandacht helemaal in het hier en nu te zijn. Volledig met al je zintuigen verbonden. Wat staat in de weg? Weten hoe oordeelloos luisteren werkt is vaak niet voldoende om de knop om te kunnen zetten. Er zijn namelijk allerlei onbewuste impulsen die ons weghouden bij de staat van oordeelloos luisteren. Femke noemt er een paar:

redden
verantwoordelijkheid overnemen
denken te weten wat de ander nodig heeft
perfectionisme
overweldigd raken/verdwalen
adviseren
manipuleren/willen controleren
informatie weglaten

Werk aan de winkel Er is helaas dus geen instant recept om oordeelloos te leren luisteren. Het ontstaat door oefening, ervaring en het transformeren van je eigen mindset. Mijn ervaring met het trainen van coaches heeft mij geleerd dat we als coach uit het oordeelloze luisteren schieten omdat iets ons triggert. Onbewust willen we bijvoorbeeld de ander gaan redden omdat we waardevol willen zijn of omdat pijn en lijden voor ons een taboe zijn. Of we willen gelijk hebben. Of we moeten resultaat boeken omdat we geen fouten mogen maken. Herkenbaar? Klik hier voor een mooie oefening die je kan helpen om de trigger te herkennen en te transformeren. Ben je geïnteresseerd in trainingen die je hierin verder kunnen helpen. Kijk dan eens naar De Succesfactor voor Coaches of Persoonlijk Leiderschap voor Coaches. Tip: op 16 december kan je meedoen aan de workshop Effectief Coach door Overzicht en Structuur. Hier leer je te luisteren naar de achterliggende structuur en strategie van je cliënt. Een vaardigheid die wezenlijk bijdraagt aan oordeelloos coachen. Klik hier voor meer informatie. Ps. Bekijk hier het Assen van Verandering Coach Spel